وضعیت مالی (Moneyness) در قراردادهای اختیار معامله، مفهومی کلیدی است که رابطه بین قیمت فعلی دارایی پایه و قیمت اعمال (Strike Price) قرارداد را توصیف می‌کند
وضعیت مالی در اختیار معامله می‌تواند در سه حالت قرار گیرد
در سود (In-the-money یا ITM): زمانی که قیمت فعلی دارایی پایه نسبت به قیمت اعمال در وضعیتی است که اعمال قرارداد سودآور خواهد بود
بی تفاوت یا سر به سر (At-the-money یا ATM): وقتی قیمت فعلی دارایی پایه تقریباً برابر با قیمت اعمال است، به طوری که اعمال قرارداد سود و زیان قابل توجهی ایجاد نمی‌کند
در زیان (Out-of-the-money یا OTM): هنگامی که قیمت فعلی دارایی پایه نسبت به قیمت اعمال در وضعیتی است که اعمال قرارداد منجر به زیان میشود
درک صحیح وضعیت مالی برای تصمیم‌گیری در مورد خرید، فروش یا نگهداری قراردادهای اختیار معامله بسیار مهم است و نقش مهم در استراتژی های معاملاتی و مدیریت ریسک ایفا می‌کند. این مفهوم به معامله‌گران کمک می‌کند تا ارزش ذاتی و زمانی اختیار معامله را بهتر درک کرده و تصمیمات آگاهانه تری اتخاذ کنند
قرارداد بی‌تفاوت یا به قیمت (At-the-money contract)
قرارداد اختیار معامله‌ای که قیمت اعمال آن با قیمت پایانی دارایی پایه برابر باشد ، قرارداد بی‌تفاوت نامیده می شود
ویژگی های مهم قراردادهای ATM
حجم معاملات قراردادهای ATM معمولاً بیشترین حجم معاملات را دارند، زیرا در نقطه تعادل بین ریسک و پاداش قرار دارند
این قراردادها بیشترین حساسیت را به تغییرات قیمت دارایی پایه نشان می‌دهند، که آنها را برای معامله‌گران جذاب می‌کند
قراردادهای ATM معمولاً ارزش ذاتی ناچیزی دارند و ارزش آنها عمدتاً از ارزش زمانی تشکیل شده است
مثال : اگر قیمت سهام شرکت وبصادر 400 تومان باشد
- اختیار خرید با قیمت اعمال 400 تومان = ATM
- اختیار فروش با قیمت اعمال 400 تومان = ATM
هر دو این قراردادها در وضعیت “بی‌تفاوت” قرار دارند و در سایت به صورت ATM نمایش داده می‌شوند
نکته مهم : وضعیت ATM دقیق، در عمل نادر است و معمولاً یک محدوده نزدیک به قیمت جاری دارایی پایه را شامل میشود. این وضعیت می‌تواند به سرعت با تغییرات قیمت دارایی پایه تغییر کند
در سایت آپشن باز در زنجیره قراردادها و دیده بان این قراردادها در ستون وضعیت، با عبارت ATM و با رنگ خاکستری نمایش داده می‌شوند. این نمایش بصری به کاربران کمک می‌کند تا سریعاً قراردادهای بی‌تفاوت را شناسایی کنند
قرارداد در سود یا با قیمت (In-the-money Contract)
قراردادهای اختیار معامله "در سود" به قراردادهایی اطلاق میشود که در صورت اعمال برای دارنده آن سودآور هستند. این وضعیت برای اختیار خرید و اختیار فروش متفاوت است
در اختیار خرید (Call Option) در سود قیمت اعمال کمتر از قیمت پایانی دارایی پایه است
مثال : اگر قیمت سهام وبصادر 400 تومان باشد، تمام اختیارهای خرید با قیمت اعمال کمتر از 400 تومان (مثلاً 350 یا 380 تومان) در وضعیت “در سود” قرار دارند
در اختیار فروش (Put Option) در سود قیمت اعمال بیشتر از قیمت پایانی دارایی پایه است
مثال : اگر قیمت سهام وبصادر 400 تومان باشد، تمام اختیارهای فروش با قیمت اعمال بیشتر از 400 تومان (مثلاً 420 یا 450 تومان) در وضعیت “در سود” قرار دارند
ویژگی‌های مهم قراردادهای ITM
- این قراردادها دارای ارزش ذاتی هستند
- نسبت به قراردادهای ATM و OTM، حساسیت کمتری به تغییرات قیمت دارایی پایه دارند
- معمولاً گران‌تر از قراردادهای ATM و OTM هستند
نکته مهم : وضعیت ITM می‌تواند با تغییرات قیمت دارایی پایه تغییر کند. همچنین صرف ITM بودن یک قرارداد به معنای سودآوری قطعی نیست، زیرا هزینه اولیه خرید قرارداد نیز باید در نظر گرفته شود
در سایت آپشن باز در زنجیره قراردادها و دیده بان این قراردادها در ستون وضعیت، با عبارت ITM و با رنگ سبز نمایش داده می‌شوند. این نمایش بصری به معامله‌گران کمک می‌کند تا سریعاً قراردادهای سودآور را شناسایی کنند
قرارداد در زیان یا بی‌قیمت (Out-of-the-money Contract)
قراردادهای اختیار معامله “در زیان” به قراردادهایی اطلاق میشود که در صورت اعمال ، برای دارنده آن سودآور نیستند. این وضعیت برای اختیار خرید و اختیار فروش متفاوت است
در اختیار خرید (Call Option) در زیان قیمت اعمال بیشتر از قیمت پایانی دارایی پایه است
مثال : اگر قیمت سهام وبصادر 400 تومان باشد، تمام اختیارهای خرید با قیمت اعمال بیشتر از 400 تومان (مثلاً 450 یا 500 تومان) در وضعیت “در زیان” قرار دارند
در اختیار فروش (Put Option) در زیان قیمت اعمال کمتر از قیمت پایانی دارایی پایه است
مثال : اگر قیمت سهام وبصادر 400 تومان باشد، تمام اختیارهای فروش با قیمت اعمال کمتر از 400 تومان (مثلاً 350 یا 380 تومان) در وضعیت “در زیان” قرار دارند
ویژگی‌های مهم قراردادهای OTM
- این قراردادها فاقد ارزش ذاتی هستند و تنها دارای ارزش زمانی می‌باشند
- معمولاً ارزان‌تر از قراردادهای ATM و ITM هستند
- ریسک بالاتر و پتانسیل پاداش بیشتری دارند
نکته مهم : هنگامی که یک قراراد آپشن وضعیت مالی «در زیان» دارد، به این
معنی نیست که نمی‌توانید با معامله کردن آن سود کسب کنید و می‌توانند فرصت‌های معاملاتی جذابی ارائه دهند. این قراردادها معمولاً
وجه پرمیوم بسیار بسیار کمی دارند. بسته به پیش‌بینی‌تان از روند سهم پایه می‌توانید
یک قرارداد که وضعیت مالی بشدت «در زیانی» دارد را بخرید و وقتی که بر اثر تغییر قیمت
سهم پایه به وضعیت مالی «در سود» نزدیک‌تر شد، آنرا به قیمت به مراتب بالاتری
بفروشید. برای مثال اگر قیمت سهم وبصادر 400
تومان باشد و قرارداد اختیارِ خریدی با قیمت اعمال 750 تومان با وجه پرمیوم 2 ریال بخرید، در صورتی که قیمت وبصادر رشد کند و به نزدیکی
700 تومان برسد، احتمالاً می‌توانید
قرارداد را به قیمت بسیار بالاتری بفروشید
در سایت آپشن باز در زنجیره قراردادها و دیده بان این قراردادها در ستون وضعیت، با عبارت OTM و با رنگ قرمز نمایش داده می‌شوند
در انیمشن زیر نیز به زبان ساده مفهوم وضعیت مالی قراردادهای اختیار معامله توضیح داده شده است که در صورت تمایل می‌توانید تماشا کنید