مزایا و ریسک های صندوق های سرمایه گذاری

در دنیای پیچیده بازار سرمایه، متخصصان و تحلیلگران برجسته بازار بورس، همواره توصیه‌ای راهبردی برای سرمایه‌گذاران، به‌ویژه افراد تازه‌وارد و غیرحرفه‌ای دارند:

به جای ورود مستقیم به بازار و خرید سهام انفرادی، سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری را در اولویت قرار دهید. مزایای کلیدی سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها عبارت است از

اعتبار و امنیت صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای آغاز فعالیت خود باید مراحل دقیق و سختگیرانه‌ای را در سازمان بورس و اوراق بهادار طی کنند تا مجوزهای لازم را دریافت نمایند. سازمان بورس با بررسی دقیق صلاحیت موسسان، مدیران و ساختار صندوق‌ها، و همچنین تایید رسمی آنها در وبسایت‌های معتبر خود، امنیت سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها را تا حد زیادی تضمین می‌کند. این نظارت‌های مستمر و دقیق باعث می‌شود خطر سوءاستفاده از سرمایه‌های جمع‌آوری شده به کمترین میزان ممکن برسد. با این حال، باید توجه داشت که مانند هر سیستم مالی دیگری، حذف صد درصدی ریسک امکان‌پذیر نیست و سرمایه‌گذاران باید همواره جوانب احتیاط را رعایت کنند.

مدیریت حرفه ای مدیران

صندوق‌های سرمایه‌گذاری از تحصیلات تخصصی و تجربه‌های ارزشمند در حوزه بازار سرمایه برخوردار هستند. این صندوق‌ها با بهره‌گیری از تیمی متشکل از کارشناسان و تحلیلگران خبره، به طور مداوم روندهای بازار را رصد کرده و اطلاعات مهم را تجزیه و تحلیل می‌کنند. این مدیریت حرفه‌ای و تخصصی باعث می‌شود صندوق‌های سرمایه‌گذاری معمولاً عملکرد بهتر و موفق‌تری نسبت به سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای داشته باشند و بتوانند تصمیمات سنجیده‌تری در شرایط مختلف بازار اتخاذ کنند.

مدیریت ریسک

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با بهره‌گیری از حجم بالای نقدینگی در اختیار خود، امکان توزیع سرمایه در طیف گسترده‌ای از سهام و اوراق بهادار مختلف را دارند. این صندوق‌ها به جای تمرکز بر یک سهم یا صنعت خاص، منابع خود را در شرکت‌ها و صنایع متنوع سرمایه‌گذاری می‌کنند. چنین تنوع‌بخشی گسترده‌ای به طور موثری ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. این در حالی است که سرمایه‌گذاران انفرادی، به‌ویژه افرادی با سرمایه‌های کوچک، عملاً امکان ایجاد چنین تنوعی را در سبد سرمایه‌گذاری خود ندارند و ناچار به پذیرش ریسک بیشتری هستند

نقدشوندگی در بازار سرمایه

نقدشوندگی سهام همواره با عدم قطعیت همراه است. حتی اگر ارزش سهام شما چندین برابر مبلغی باشد که نیاز دارید، ممکن است در شرایط خاص بازار، امکان تبدیل سریع آن به پول نقد وجود نداشته باشد. این در حالی است که بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با برخورداری از رکن ضامن نقدشوندگی، این ریسک را به حداقل می‌رسانند. واحدهای این صندوق‌ها از قابلیت نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند و سرمایه‌گذاران می‌توانند حتی در شرایط نامساعد بازار، واحدهای خود را به راحتی به پول نقد تبدیل کنند. این ویژگی، یکی از مهم‌ترین مزیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در سهام است.

سرمایه گذاری با حداقل سرمایه

یکی از مزیت‌های اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، امکان مشارکت سرمایه‌گذاران خُرد در پروژه‌های کلان و سودآور است. در حالت عادی، ورود به پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری نیازمند سرمایه‌های کلان است و سرمایه‌گذاران با مبالغ محدود چند میلیونی، امکان مشارکت مستقیم در این پروژه‌ها را ندارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با تجمیع سرمایه‌های خُرد سرمایه‌گذاران مختلف، این امکان را فراهم می‌کنند تا افراد با سرمایه‌های کوچک نیز بتوانند در پروژه‌های بزرگ و سودآور مشارکت داشته باشند. به این ترتیب، صندوق‌ها به عنوان پلی میان سرمایه‌گذاران خُرد و فرصت‌های سرمایه‌گذاری کلان عمل می‌کنند و امکان بهره‌مندی از مزایای این پروژه‌ها را برای عموم سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورند

صرفه جویی در وقت و هزینه

سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس نیازمند صرف هزینه‌ها و زمان قابل توجهی است که شامل موارد زیر می‌شود

هزینه‌های زیرساختی

• تهیه اینترنت پرسرعت و پایدار
• خرید نرم‌افزارهای تخصصی معاملاتی
• اشتراک سایت‌های تحلیلی و خدمات اطلاع‌رسانی بازار
• کارمزدهای معاملاتی متعدد

هزینه‌های غیرمستقیم

• شرکت در دوره‌های آموزشی و سمینارها
• زمان صرف شده برای تحلیل بازار و رصد معاملات
• انرژی ذهنی لازم برای تصمیم‌گیری‌های معاملاتی

نکته قابل تأمل این است که حتی با وجود صرف تمام این هزینه‌ها و زمان، کسب سود تضمین‌شده نیست.

در مقابل، سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها این مزیت را دارد که

• مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها توسط تیم متخصص انجام می‌شود
• هزینه‌های عملیاتی به دلیل مقیاس بزرگ معاملات، سرشکن می‌شود
• سرمایه‌گذار می‌تواند زمان و انرژی خود را به سایر فعالیت‌های مولد اختصاص دهد
• کارمزد مدیریت صندوق در مقایسه با مجموع هزینه‌های سرمایه‌گذاری مستقیم، بسیار ناچیز است

به این ترتیب، سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها نه تنها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه‌تر است، بلکه باعث صرفه‌جویی قابل توجه در وقت و انرژی سرمایه‌گذار نیز می‌شود

تنوع صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با تنوع گسترده‌ای که دارند، برای هر نوع سلیقه و استراتژی سرمایه‌گذاری گزینه‌ای مناسب ارائه می‌دهند. برخی سرمایه‌گذاران به دنبال سود تضمین شده و ریسک پایین هستند، در حالی که عده‌ای دیگر تمایل به پذیرش ریسک بیشتر در ازای کسب بازدهی بالاتر دارند. همچنین برای افرادی که با سرمایه محدود قصد سرمایه‌گذاری در بازارهایی مانند مسکن و طلا را دارند، یا کسانی که می‌خواهند بازدهی معادل شاخص کل بازار را کسب کنند، صندوق‌های متناسب با این اهداف وجود دارد. برای انتخاب صندوق مناسب، کافی است سرمایه‌گذار با مطالعه دقیق امیدنامه، اساسنامه و بیانیه سیاست‌گذاری صندوق، گزینه متناسب با اهداف سرمایه‌گذاری خود را انتخاب کند.

ریسک های صندوق های سرمایه گذاری

کاهش ارزش دارایی های صندوق

ارزش دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری تحت تأثیر عوامل متعدد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قرار دارد و همواره در معرض نوسان است. هنگامی که صندوق‌ها تمام یا بخشی از سرمایه خود را در اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند، کاهش قیمت این اوراق می‌تواند منجر به ضرر صندوق و به تبع آن، زیان سرمایه‌گذاران شود. البته صندوق‌ها با استفاده از استراتژی تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های خود و سرمایه‌گذاری در ابزارهای مالی مختلف، تلاش می‌کنند تا این ریسک را تا حد امکان کاهش دهند و از تأثیر منفی نوسانات قیمتی بر کل پرتفوی جلوگیری کنند

عدم پرداخت سود اوراق مشارکت

در برخی از صندوق های سرمایه گذاری اوراق مشارکت بخش قابل توجهی از دارایی های صندوق را تشکیل می دهد . اگر چه صندوق ها در اوراقی سرمایه گذاری می کنند که پرداخت اصل و سود سرمایه گذاری توسط یک موسسه معتبر تضمین شده است یا برای پرداخت اصل و سود وثایق معتبر و کافی وجود دارد اما این احتمال نیز وجود دارد که طرح سرمایه گذاری مرتبط با اوراق سود اوری کافی نداشته باشد یا ناشر و ضامن به تعهدات خود در پرداخت به موقع عمل نکنند یا ارزش وثایق به طرز قابل توجهی کاهش یابد. وقوع این اتفاقات می تواند باعث تحمیل ضرر به صندوق شود

نوسان بازده بدون ریسک

در صورتی که نرخ بازده بدون ریسک مانند سود علی الحساب اوراق مشارکت دولتی افزایش یابد طبیعتا قیمت اوراق مشارکت و سایر اوراق بهاداری که سود حداقل یا ثابتی برای ان ها تعیین شده است در بازار کاهش می یابد . فرض کنید دولت قبل اوراق مشارکتی با نرخ 18 درصد منتشر کرده در انتشار اوراق دولتی جدید این نرخ را به 21 درصد افزایش می دهد . در این صورت اغلب سرمایه گذاران سعی میکنند اوراق 18 درصدی را فروخته و اوراق 21 درصدی را خریداری کنند. این مسئله باعث می شود تا عرضه اوراق 18 درصدی در بازار افزایش یابد در صورتی که خرید ان به قیمت از پیش تعیین شده تضمین نشده باشد . قیمت ان در بازار کاهش می یابد و صندوق ها هم اگر در این اوراق سرمایه گذاری کرده باشند و باز خرید ان به قیمت معین توسط یه موسسه معتبر مثل بانک تضمین نشده باشد . این کاهش قیمت زیانی را به صندوق تحمیل خواهد نمود

عدم ایفای تعهدات ضامن جبران خسارت

معمولا صندوق های سرمایه گذاری در اوراق با درامد ثابت حداقل سودی برای سرمایه گذران تضمین می کنند. با توجه به شرایط مندرج در اساس نامه و امید نامه صندوق ، ضامن جبران خسارت حداقل حداقل بازدهی را برای دارندگان واحدهای سرمایه گذاری عادی تضمین می کند اما ممکن است به دلایل مختلف از جمله ورشکستگی یا هر دلیل دیگری به تعهدات خود عمل نکند و دارندگان این واحدها به بازدهیکمتر از نرخ تضمین شده برسند. به طور کلی این ریسک به میزان اعتبار ضامن بستگی دارد