در ادامه با 4 نوع موقعیت‌گیری اصلی در قراردادهای آپشن همراه با ذکر مثال‌های عملی و به زبان ساده آشنا می شوید
موقعیت خرید اختیار خرید (Long Call)
شخصی که اقدام به این موقعیت‌گیری کند، دارنده قرارداد اختیار خرید خواهد شد و اختیار خواهد داشت که در موعد سررسید به قیمت مشخصی (قیمت اعمال) تعداد مشخصی دارایی (اندازه قرارداد) را بخرد. این موقعیتی‌ست که اشخاص هنگامی که انتظار قیمت صعودی برای دارایی پایه دارند وارد آن می‌شوند
مثال
در صورتی که قیمت سکه در حال حاضر در بازار نقدی 10 میلیون تومان باشد و شما اقدام به خرید یکی از قراردادهای اختیار خرید آن با قیمت اعمال 11 میلیون تومان کنید، در صورتی که قیمت سکه صعودی شود و فرضا به 12 میلیون تومان برسد در موعد سررسید می‌توانید قرارداد را اعمال کنید و هر سکه را به قیمت 11 میلیون تومان خریده و در بازار نقدی 12 میلیون تومان بفروشید. توجه کنید لزوما نیازی نیست که تا موعد سررسید قرارداد صبر کنید، شما می‌توانید قبل از رسیدن موعد سررسید، قرارداد خود را با موقعیت معکوس گرفتن به شخصی دیگر واگذار کنید. اگر قرارداد را به قیمت بالاتری از قیمت خرید خودتان به او واگذار کنید سود کرده‌اید
نکات مهم
- اگر قیمت دارایی پایه افزایش یابد، سرمایه‌گذار می‌تواند سود قابل توجهی کسب کند با این شرط که قیمت دارایی پایه بالاتر از قیمت اعمال و هزینه‌های اختیار (پرمیوم پرداختی) باشد
- حداکثر ضرر به اندازه پرمیوم پرداختی است، حتی اگر قیمت دارایی به شدت کاهش یابد
- به دلیل وجود اهرم می توان با مقدار کم‌تر سرمایه، به تغییرات قیمت دارایی بهره‌مند شوید
- گذر زمان می‌تواند به زیان خریدار باشد، زیرا هر چه به انقضای قرارداد نزدیک می‌شویم ، ارزش زمانی کاهش می‌یابد
موقعیت فروش اختیار خرید (Short Call)
شخصی که اقدام به این موقعیت‌گیری کند، واگذار کننده قرارداد اختیار خرید خواهد بود و به شخص مقابل تعهد خواهد داد که در موعد سررسید به قیمت مشخصی (قیمت اعمال) تعداد مشخصی دارایی (اندازه قرارداد) را به او بفروشد. این موقعیتی‌ست که اشخاص هنگامی که انتظار قیمت نزولی برای دارایی پایه دارند وارد آن می‌شوند
مثال
در صورتی که قیمت سکه در حال حاضر در بازار نقدی 10 میلیون تومان باشد و شما انتظار نزول قیمت داشته باشید، می‌توانید قرارداد اختیار خریدی که قیمت اعمال 10 میلیون تومان دارد را بفروشید و بابت آن پرمیومی دریافت کنید. اگر در موعد سررسید قیمت سکه نزولی شده باشد و زیر 10 میلیون تومان شده باشد، طرف مقابل قرارداد را اعمال نخواهد کرد (دلیلی ندارند سکه‌ای که در بازار نقدی زیر 10 میلیون است را طبق قرارداد از شما 10 میلیون بخرد، پس اختیارش را بی‌خیال می‌شود) و در اینجا پرمیوم کسب شده برای فروش قرارداد به طور کامل به شما می‌رسد. مطابق موارد قبل در اینجا نیز نیازی نیست که حتما تا موعد سررسید منتظر بمانید شما می‌توانید به محض اینکه قیمت سکه نزولی شد و به تبع آن قیمت پرمیوم قرارداد اختیار خرید آن در بازار کاهش یافت، اقدام به خرید مجدد قراردادهای فروخته شده خود کنید و موقعیت خود را ببندید. اگر قرارداد را به قیمت کمتری از قیمت فروش خودتان بخرید و موقعیت‌تان را ببندید، سود کرده‌اید
نکات مهم
- این نوع موقعیت‌گیری ریسک بالایی دارد و باید با موقعیت‌گیری‌های ترکیبی پیشرفته ریسک آن را محدود کرد
- مناسب برای مواقعی است که انتظار می‌رود قیمت دارایی کم نوسان(خنثی) یا نزولی باشد
- ریسک نامحدود دارد در صورت افزایش نامحدود قیمت دارایی، فروشنده ملزم به خرید دارایی با قیمت بازار و تحویل آن با قیمت اعمال می‌شود
- حداکثر سود به اندازه پرمیوم پرداختی
موقعیت خرید اختیار فروش (Long Put)
شخصی که اقدام به این موقعیت‌گیری کتد، دارنده قرارداد اختیار فروش خواهد شد و اختیار خواهد داشت که در موعد سررسید به قیمت مشخصی (قیمت اعمال) تعداد مشخصی دارایی (اندازه قرارداد) را بفروشد. این موقعیتی‌ست که اشخاص هنگامی که انتظار قیمت نزولی برای دارایی پایه دارند وارد آن می‌شوند
مثال
در صورتی که قیمت سکه در حال حاضر در بازار نقدی 10 میلیون تومان باشد و شما اقدام به خرید یکی از قرادادهای اختیار فروش آن با قیمت اعمال 11 میلیون تومان کنید، در صورتی که قیمت سکه نزولی شود و فرضا به 9 میلیون تومان برسد در موعد سررسید می‌توانید قرارداد را اعمال کنید و خودتان هر سکه را به قیمت 9 میلیون تومان از بازار نقدی خریداری و مطابق قرارداد به قیمت 11 میلیون تومان به طرف مقابل بفروشید. توجه کنید مثل مورد قبل در اینجا هم لزوما نیازی نیست که تا موعد سررسید قرارداد صبر کنید، شما می‌توانید قبل از رسیدن موعد سررسید، قرارداد خود را با موقعیت معکوس گرفتن به شخصی دیگر واگذار کنید. اگر قرارداد را به قیمت بالاتری از قیمت خرید خودتان به او واگذار کنید سود کرده‌اید
نکات مهم
- امکان کسب سود در بازار نزولی
- حداکثر ضرر به اندازه پرمیوم پرداختی است
- ارزش زمانی با نزدیک شدن به تاریخ سررسید کاهش می‌یابد، و دارنده باید در نظر داشته باشد که کاهش قیمت موثر در سودآوری است
موقعیت فروش اختیار فروش (Short Put)
شخصی که اقدام به این موقعیت‌گیری کند، واگذار کننده قرارداد اختیار فروش خواهد بود و به شخص مقابل تعهد خواهد داد که در موعد سررسید به قیمت مشخصی (قیمت اعمال) تعداد مشخصی دارایی (اندازه قرارداد) را از او بخرد. این موقعیتی‌ست که اشخاص هنگامی که انتظار قیمت صعودی برای دارایی پایه دارند وارد آن می‌شوند
مثال
در صورتی که قیمت سکه در حال حاضر در بازار نقدی 11 میلیون تومان باشد و شما انتظار صعود قیمت داشته باشید، می‌توانید قرارداد اختیار فروشی که قیمت اعمال 11 میلیون تومان دارد را بفروشید و بابت آن پرمیومی دریافت کنید. اگر در موعد سررسید قیمت سکه صعودی شده باشد و بالای 11 میلیون تومان شده باشد، طرف مقابل قرارداد را اعمال نخواهد کرد (دلیلی ندارند سکه‌ای که در بازار نقدی بالای 11 میلیون است را طبق قرارداد به شما 11 میلیون بفروشد، پس اختیارش را بی‌خیال می‌شود) و در اینجا پرمیوم کسب شده برای فروش قرارداد به طور کامل به شما می‌رسد. مطابق موارد قبل در اینجا نیز نیازی نیست که حتما تا موعد سررسید منتظر بمانید شما می‌توانید به محض اینکه قیمت سکه صعودی شد و به تبع آن قیمت پرمیوم قرارداد اختیار فروش آن در بازار کاهش یافت، اقدام به خرید مجدد قراردادهای فروخته شده خود کنید و موقعیت خود را ببندید. اگر قرارداد را به قیمت کمتری از قیمت فروش خودتان بخرید و موقعیت‌تان را ببندید، سود کرده‌اید
نکات مهم
- این نوع موقعیت‌گیری ریسک بالایی دارد و باید با موقعیت‌گیری‌های ترکیبی پیشرفته ریسک آن را محدود کرد
- حداکثر سود برابر با پرمیوم دریافتی است
- اگر دارایی به شدت افت کند، ممکن است نیاز به خرید آن با قیمتی بسیار بالاتر از قیمت بازار داشته باشید
چهار موقعیت اصلی و پایه‌ای قراردادهای آپشن را در این مقاله توضیح دادیم. برای آغاز به معامله بهتر است صرفا در موقعیت خرید اختیار خرید و موقعیت خرید اختیار فروش فعال باشید چرا که دو موقعیت دیگر ریسک بالایی دارند و برای اجرا باید با موقعیت‌گیری‌های پیشرفته ترکیب شده و ریسک‌شان محدود شود