در صورت توقف نماد معاملاتی دارایی پایه در سر رسید بر اساس ماده 42 دستورالعمل معاملات قرارداد اختیار معامله در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس
در زمان تسویه نقدی ، بر اساس اخرین قیمت مبنای دارایی پایه (قیمت پایانی در اخرین روز معاملاتی ) تسویه نقدی انجام میشود.
در زمان تسویه فیزیکی به مقدار موجودی دارایی پایه در کد معاملاتی دارنده موقعیت باز فروش اختیار خرید ، تسویه به صورت فیزیکی انجام شده و مابقی موقعیت های تخصیص یافته وی بر اساس اخرین قیمت مبنای دارایی پایه (قیمت پایانی در اخزین روز معاملاتی ) در زمان تسویه فیزیکی ، به صورت نقدی تسویه می شود.
بنابراین قابلیت درخواست تسویه نقدی در روز ما قبل سررسید و درخواست اعمال فیزیکی در سر رسید وجود دارد و تنها معاملات عادی متوقف هستند.
نکته : توقف و بازگشایی نماد معاملاتی و قراردادهای اختیار معامله آن ها به صورت همزمان با توقف و بازگشایی سهم پایه در بازار نقدی انجام می شود.
نکته : پس از اقدام شرکتی و قبل از بازگشایی نماد معاملاتی قرارداد اختیار معامله، تغییرات از طریق سایت رسمی بورس به اطلاع عموم میرسد.
نکته : در هنگام بازگشایی نماد اگر در لحظه مچینگ قراردادهای نماد هم معامله شوند در این صورت قراردادها بازگشایی و قابل معامله می شود.
اما اختیارهایی که معامله نشدن بسته می مانند و در روز کاری بعد ابتدا مجاز محفوظ میشوند ( 10 الی 15 دقیقه ) و در صورت مچینگ بازگشایی و قابل معامله می شود.
اختیاراتی که مچ نشده اند با اختلاف چند دقیقه دیرتر نیز بازگشایی می شوند.
دو مورد از مهم ترین دلایل توقف نماد که موجب تغییر در قیمت اعمال و اندازه قراردادهای اختیار معامله می شوند شامل :
توقف به دلیل برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه
مجمع عمومی عادی سالیانه، هر ساله توسط شرکتهای پذیرفته شده در بورس، به منظور بررسی صورتهای مالی شرکت و تقسیم سود بین سهامداران، برگزار میشود. 24 الی 48 ساعت قبل از برگزاری این مجمع، نماد متوقف شده و غیرقابل معامله میشود. پس از افشای اطلاعات مجمع در کدال، حداکثر دو روز بعد، نماد بازگشایی میشود.
تصویب تقسیم سود سهم پایه منجر به تعدیل قیمت سهام و قیمت اعمال قراردادهای اختیار معامله ی ان نماد می شود. در این صورت، بورس پیش از بازگشایی نماد معاملاتی تغییرات لازم را در قراردادهای اختیار معامله ان نماد به شرح زیر انجام میدهد:
قیمت اعمال تعدیل شده = سود تقسیمی مصوب مجمع - قیمت اعمال
در محاسبات ارزشگذاری بلکشولز این مقدار به صورت عدد حقیقی مثبت و برحسب درصد وارد میشود. مثلا اگر سهم پایه 12000 و سود تقسیمی 1200 باشد، در این صورت نسبت سود نقدی بصورت 10% درج میشود.
متوقف شدن به علت برگزاری مجمع عمومی فوق العاده
برگزاری مجمع عمومی فوق العاده در شرکتها میتواند به دلایل متفاوتی همچون افزایش یا کاهش سرمایه باشد. نمادی که برای برگزاری مجمع عمومی فوق العاده آماده میشود. یک روز معاملاتی قبل از برگزاری مجمع باید متوقف باشد.
در صورتی که تصمیمات مجمع منجر به تغییر در سرمایه شرکت (افزایش یا کاهش سرمایه) نگردد، نماد حداکثر دو روز بعد از افشای اطلاعات مجمع در سامانه کدال، بازگشایی میشود.
چنانچه در مجمع تصمیم افزایش سرمایه گرفته شده باشد، زمان بازگشایی نماد معاملاتی به میزان تغییر سرمایه شرکت بستگی دارد.
نماد بعد از افزایش سرمایه کمتر از 200 درصد حداکثر 5 روز کاری پس از مجمع بازگشایی میشود. ولی تغییرات تعداد سهامِ سهامداران فقط پس از ثبت تغییرات سرمایه شرکت درسامانه کدال ، در پرتفوی سپردهگذاری شان منعکس میگردد.
در افزایش سرمایه بیشتر از 200 درصد تا زمان ثبت تغییرات سرمایه شرکت در سامانه کدال متوقف میماند و پس از آن نماد بازگشایی میگردد و معمولاً در همان ایام بازگشایی نماد، تغییرات تعداد سهام در پرتفوی سرمایهگذاری سهامداران منعکس میشود.
اما افزایش سرمایه یک نماد منجر به تعدیل قیمت اعمال و اندازه قراردادهای اختیار معامله ان نماد میشود.