وارانت نوعی حقِ خرید (و گاهی حقِ فروش) است که توسط شرکت‌ها منتشر می‌شود. این ابزار به دارنده خود این حق را می‌دهد، اما نه اجبار را، که تعداد معینی از دارایی پایه (معمولاً سهام عادی یا اوراق قرضه همان شرکت) را در آینده، با یک قیمت از پیش تعیین شده و در یک دوره زمانی مشخص، معامله کند. شرکت‌ها معمولاً وارانت‌ها را برای جذاب‌تر کردن سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار خود یا به عنوان بخشی از برنامه‌های تأمین مالی بلندمدت، منتشر می‌کنند.
نحوه عملکرد وارانت، داستان خلق سهام جدید
یکی از تفاوت‌های بنیادی وارانت با سایر ابزارهای مشابه مالی، در
نحوه اعمال آن است. زمانی که دارنده وارانت تصمیم می‌گیرد از حق خود استفاده کند (یا به اصطلاح “وارانت را اعمال کند”)، شرکت ناشر اقدام به انتشار سهام جدید می‌کند و این سهام را با قیمت توافق شده به دارنده وارانت می‌فروشد.
این فرآیند دو نتیجه مهم دارد:
جذب نقدینگی: جریان پول جدیدی وارد شرکت می‌شود و به تقویت بنیه مالی آن کمک می‌کند.
افزایش سهام منتشره: تعداد کل سهام شرکت در بازار افزایش می‌یابد.
وارانت در برابر اختیار معامله (آپشن)، شباهت‌ها و تفاوت‌ها
وارانت شباهت‌های بسیاری با قراردادهای اختیار خرید (Call Option) دارد- هر دو به دارنده، حق خرید دارایی را در آینده با قیمتی ثابت می‌دهند.
با این حال، تفاوت‌های کلیدی آنها را از هم متمایز می‌کند
منبع اوراق
- وارانت: هنگام اعمال، شرکت سهام جدید منتشر می‌کند. این به معنای ورود سرمایه به شرکت و افزایش تعداد سهام در بازار است.
- اختیار خرید: هنگام اعمال، دارنده اختیار، سهام موجود را از فروشنده اختیار (واگذارکننده) دریافت می‌کند و تأثیری بر تعداد کل سهام شرکت ندارد.
عمر قرارداد
- وارانت: معمولاً دارای تاریخ انقضای بلندمدت هستند، از چندین ماه تا چندین سال (اغلب 5 تا 15 سال). این ویژگی به سرمایه‌گذاران زمان و انعطاف‌پذیری بیشتری برای تصمیم‌گیری می‌دهد.
- اختیار معامله: عموماً دارای سررسید کوتاه‌مدت‌تری هستند، معمولاً به ماه اندازه‌گیری می‌شوند.
استانداردسازی
- وارانت: انعطاف‌پذیری بیشتری در طراحی و ویژگی‌ها دارند و کمتر استاندارد شده‌اند.
- اختیار معامله: اغلب قراردادهایی استاندارد با مشخصات از پیش تعیین شده هستند.
جریان نقدی
- اعمال وارانت، مستقیماً پول را به شرکت ناشر منتقل می‌کند،
- در حالی که اعمال اختیار خرید، پرداخت بین دو سرمایه‌گذار را در پی دارد.
انواع اصلی وارانت
همانند بسیاری از ابزارهای مالی، وارانت‌ها نیز در دو نوع اصلی منتشر می‌شوند
وارانت خرید (Call Warrant): به دارنده خود این حق را می‌دهد که تعداد معینی از سهام شرکت را با قیمتی از پیش تعیین شده و در زمان مشخصی خریداری کند.
وارانت فروش (Put Warrant): به دارنده خود این حق را می‌دهد که تعداد معینی از سهام را با قیمتی از پیش تعیین شده به خود ناشر (شرکت) بفروشد.
عوامل مؤثر بر قیمت‌گذاری وارانت
ارزش بازار یک وارانت عمدتاً از دو بخش تشکیل می‌شود:
ارزش ذاتی (Intrinsic Value): این بخش، نشان‌دهنده سود آنی وارانت است اگر در همان لحظه اعمال شود. به عبارت دیگر، تفاوت بین قیمت فعلی سهم پایه و قیمت توافقی (قیمت اعمال) وارانت است. اگر قیمت سهم بالاتر از قیمت اعمال باشد، وارانت دارای ارزش ذاتی مثبت است.
ارزش زمانی (Time Value): این ارزش، منعکس‌کننده پتانسیل نوسان قیمت سهم پایه و مدت زمان باقیمانده تا انقضای وارانت است. هرچه زمان بیشتری تا انقضا باقی مانده باشد و نوسانات سهم بیشتر باشد، ارزش زمانی وارانت نیز بالاتر خواهد بود. با نزدیک شدن به تاریخ انقضا، ارزش زمانی وارانت به تدریج کاهش می‌یابد.
سایر عوامل تأثیرگذار شامل قیمت اعمال، نسبت تبدیل (تعداد سهامی که هر وارانت نماینده آن است) و نرخ بهره نیز هستند.
ملاحظات سرمایه‌گذاری در وارانت
وارانت‌ها، با توجه به ماهیت اهرمی خود، می‌توانند پتانسیل بازدهی قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورند. این ویژگی به سرمایه‌گذار امکان می‌دهد تا با سرمایه اولیه نسبتاً کمتری نسبت به خرید مستقیم سهام، بر تعداد بیشتری از سهام پایه کنترل داشته باشد و در صورت رشد مطلوب قیمت سهم، سود بالاتری کسب کند.
یکی دیگر از جذابیت‌های وارانت، محدود بودن حداکثر زیان به مبلغ پرداختی برای خود وارانت (پرمیوم) به همراه هزینه‌های معاملاتی است؛ به این معنی که سرمایه‌گذار تنها مبلغی را از دست می‌دهد که برای خرید وارانت پرداخت کرده است.
علاوه بر این، طول عمر نسبتاً طولانی وارانت‌ها (گاهی چندین سال) در مقایسه با قراردادهای اختیار معامله سنتی، به سرمایه‌گذاران زمان و انعطاف‌پذیری بیشتری برای انتظار جهت تحقق اهداف قیمتی مورد نظر می‌دهد و امکان پیاده‌سازی استراتژی‌های میان‌مدت و بلندمدت را فراهم می‌آورد. این ویژگی‌ها، وارانت‌ها را به ابزاری جذاب برای سفته‌بازان و همچنین آن دسته از سرمایه‌گذارانی که به دنبال پوشش ریسک در پرتفوی خود هستند، تبدیل می‌کند.
با این حال، مانند هر ابزار مالی دیگری، سرمایه‌گذاری در وارانت‌ها نیز مستلزم درک دقیق ریسک‌های ذاتی آن است. ویژگی اهرمی که می‌تواند منجر به سودهای بزرگ شود، در صورت حرکت نامطلوب قیمت سهم پایه، به همان نسبت می‌تواند زیان‌ها را نیز تشدید کند.
مهم‌ترین چالش، پدیده “فرسایش زمانی” (Time Decay) است؛ با نزدیک شدن به تاریخ انقضا، ارزش زمانی وارانت به تدریج کاهش می‌یابد و اگر قیمت سهم پایه به اندازه کافی رشد نکند و وارانت “در سود” (In The Money) قرار نگیرد، احتمال از دست رفتن کل سرمایه اولیه پرداخت شده برای وارانت، بسیار بالا خواهد بود.
نوسانات شدید بازار و قیمت سهم پایه نیز می‌تواند به سرعت بر ارزش وارانت تأثیر بگذارد و سرمایه‌گذاری را در معرض خطر از بین رفتن کامل قرار دهد، به ویژه زمانی که وارانت “در زیان” (Out of The Money) باشد.
✨
تهیه و تنظیم: محیا حسین زاده