در دنیای معاملات مالی، زمانی که بازار جهت‌دار است اما اطمینان کافی از میزان حرکت قیمت وجود ندارد، معامله‌گران از استراتژی‌های پیشرفته‌ای به نام “اسپرد” (Spread) استفاده می‌کنند. این استراتژی‌ها به خصوص در شرایطی کاربرد دارند که معامله‌گر انتظار حرکت صعودی یا نزولی در دارایی پایه را دارد، اما از شدت این حرکت مطمئن نیست.
استراتژی اسپرد در ساده‌ترین شکل خود، شامل باز کردن همزمان یک موقعیت خرید و یک موقعیت فروش روی قراردادهای اختیار معامله از یک نوع (خواه اختیار خرید یا اختیار فروش) با دارایی پایه یکسان است. این رویکرد به معامله‌گر اجازه می‌دهد تا ریسک خود را مدیریت کرده و از نوسانات بازار به نفع خود استفاده کند.
در کنار اسپردهای استاندارد، انواع پیشرفته‌تری نیز وجود دارند که از نسبت‌های متفاوتی در ترکیب موقعیت‌های خرید و فروش استفاده می‌کنند. این استراتژی‌ها شامل “بک اسپرد” (Backspread) و “اسپرد نسبتی” (Ratio Spread) می‌شوند که هر کدام در شرایط بازاری خاص خود کاربرد دارند.
یکی از استراتژی‌های رایج در بازار نزولی، فروش اختیار خرید است. اگرچه این استراتژی می‌تواند سودآور باشد، اما به دلیل ایجاد تعهد برای معامله‌گر، ریسک بالقوه نامحدودی را به همراه دارد. در ادامه، به معرفی استراتژی‌ای خواهیم پرداخت که می‌تواند این ریسک را به شکل موثری مدیریت و کنترل کند.
استراتژی اسپرد خرسی با اختیار خرید(Bear Call Spread)
هنگامی که پیش‌بینی یک روند نزولی را دارید با قطعیت کم ، مثلا انتظار نزول قیمت برای شما 70درصد است و 30درصد هم احتمال صعود را می دهید. همزمان با فروش اقدام به خرید یک اختیار خرید با قیمت اعمال بالاتر می‌کنید. به عبارتی ابتدا اقدام به فروش یک اختیار خرید در سود می‌کنید و سپس یک اختیار خرید در زیان را می‌خرید. از فروش قرارداد در سود پرمیوم به دست می‌آورید و برای خرید قرارداد در زیان پرمیوم پرداخت می‌کنید. با این کار ریسک را کاهش می دهید اما سود و زیان را محدود می کنید.
با پیاده‌سازی این استراتژی، در صورت نزولی شدن بازار، حداکثر سود کماکان محدود (قیمت پرمیوم دریافتی - پرمیوم پرداختی) و حداکثر زیان نیز محدود خواهد شد (معادل تفاوت قیمت اعمال‌ها - مجموع درآمد دریافتی). چرا؟ چون وقتی که بازار صعودی می‌شود به خاطر پوزیشن خریدی که گرفته‌اید از یک نقطه به بعد وارد سودسازی می‌شوید.
خرید اختیار خرید با قیمت اعمال بالا
+
فروش اختیار خرید با قیمت اعمال پایین تر
هر دو قرارداد دارای سررسید یکسان می‌باشند
قیمت های اعمال متفاوت می باشد
نکته⭐️نقطه سر به سر این استراتژی کاملاً وابسته به تصمیم‌گیری شما در انتخاب قیمت‌های اعمال و مقادیر پرمیوم است. این انتخاب‌ها باید متناسب با:
- میزان ریسک‌پذیری شما
- افق زمانی سرمایه‌گذاری
- پیش‌بینی شما از شدت حرکت احتمالی قیمت
صورت گیرد تا بتوانید نقطه بهینه بین مدیریت ریسک و پتانسیل سودآوری را بیابید.
⭐️ یک اختیار خرید با قیمت اعمال بالاتر (در زیان) همواره ارزش کمتری نسبت به همان نوع قرارداد با قیمت اعمال پایین‌تر (در سود یا نزدیک به قیمت بازار) دارد. این تفاوت قیمت به دلیل احتمال کمتر سودآوری در قراردادهای با قیمت اعمال بالاتر است.
بنابراین، زمانی که سرمایه‌گذار به طور همزمان اقدام به فروش اختیار خرید با قیمت اعمال پایین‌تر و خرید اختیار خرید با قیمت اعمال بالاتر می‌کند، یک جریان نقدی مثبت (پرمیوم خالص دریافتی) ایجاد می‌شود. این خالص دریافتی، یکی از مزایای اصلی استراتژی اسپرد خرسی با اختیار خرید است که علاوه بر محدود کردن ریسک، امکان کسب درآمد اولیه را نیز فراهم می‌کند.
💡محاسبات مورد نیاز استراتژی
حد اکثر زیان = ( اختلاف پرمیوم دریافتی با پرداختی) – ( قیمت اعمال بیشتر – قیمت اعمال کم تر)
حد اکثر سود = پرمیوم دریافتی – پرمیوم پرداختی
نقطه سر به سری = اختلاف پرمیوم دریافتی با پرداختی + قیمت اعمال کم تر
مثال :
فرضا سهم وبملت در تاریخ 20/8 در قیمت 360 تومان در حال معامله است و شما با پیش بینی نزول ، قراردادی اختیار خریدی را با قیمت اعمال 350 تومان با تاریخ سررسید 30/9 با پرمیوم 30 تومان می فروشید. همزمان قرارداد اختیار خرید دیگری را با اعمال 400 تومان با تاریخ سررسید 30/9 با پرمیوم 5 تومان می خرید.
بازده مورد انتظار را در 3 حالت بررسی میکنیم
بررسی بازده استراتژی اسپرد خرسی (Bear Call Spread)
مشخصات قراردادها
-
قیمت فعلی سهم:
360 تومان
-
تاریخ معامله:
20/8
-
تاریخ سررسید:
30/9
جزئیات استراتژی
-
فروش اختیار خرید با قیمت اعمال:
350 تومان
-
پرمیوم دریافتی:
30 تومان
-
خرید اختیار خرید با قیمت اعمال:
400 تومان
-
پرمیوم پرداختی:
5 تومان
حالت‌های مورد بررسی
1 نزول به قیمت 300 تومان
حالتی که سهم طبق پیش‌بینی نزول کند و به زیر هر دو قیمت اعمال برسد.
2 ساید شدن بازار و ماندن قیمت در محدوده370
حالتی که سهم در محدوده بین دو قیمت اعمال باقی بماند.
3 صعود به قیمت 410 تومان
حالتی که سهم برخلاف پیش‌بینی صعود کند و از هر دو قیمت اعمال بالاتر برود.
| قیمت سهم در سررسید |
بازده فروش اختیار خرید
قیمت اعمال 350 |
بازده خرید اختیار خرید
قیمت اعمال 400 |
بازده کل |
1
ST = 300 تومان
ST ≤ X1 < X2
|
C1 = 30 تومان
(سود)
|
C2 = -5 تومان
(زیان)
|
C1 - C2 = 25 تومان
(حداکثر سود)
|
2
ST = 370 تومان
X1 < ST < X2
|
ST + X1 + C1-
-370 + 350 + 30 = 10 تومان
(سود)
|
C2 = -5 تومان
(زیان)
|
ST + X1 + C1 - C2-
-370 + 350 + 30 - 5 = 5 تومان
(سود)
|
3
ST = 410 تومان
X1 < X2 ≤ ST
|
ST + X1 + C1-
-410 + 350 + 30 = -30 تومان
(زیان)
|
ST - X2 - C2
410 - 400 - 5 = 5 تومان
(سود)
|
X1 - X2 + C1 + C2
350 - 400 + 30 - 5 = -25 تومان
(حداکثر زیان)
|
فرمول محاسبه بازده کل
Max(0, ST - X1) + C1+ Max(0, ST - X2) - C2-
نتیجه‌گیری
-
حداکثر سود: 25 تومان (زمانی که قیمت سهم در سررسید زیر 350 تومان باشد)
-
حداکثر زیان: 25 تومان (زمانی که قیمت سهم در سررسید بالای 400 تومان باشد)
-
نقطه سر به سر: 375 تومان (X1 + C1 - C2 = 350 + 30 - 5 = 375)
-
سناریو مطلوب: این استراتژی زمانی بهترین عملکرد را دارد که سهم وبملت نزولی شده یا در محدوده معامله بماند و از 375 تومان فراتر نرود.