به معنای بهره گرفتن از تفاوت قیمت بین دو یا چند بازار برای کسب سود است. سود آربیتراژی زمانی ایجاد میشود که یک کالای مشابه در دو بازار مختلف یا در مواردی خاص در دو قالب متفاوت عرضه میشود اما قیمتهای یکسانی ندارد.
آربیتراژ نتیجه ناکارآمد بودن بازار است و مکانیزمی ایجاد میکند که موجب میشود قیمتها به طرز قابلتوجهی از ارزش منصفانه و واقعیشان در درازمدت منحرف نشوند.
آربیتراژ در زمره روشهای سرمایه گذاری تقریباً بدون ریسک محسوب میشود؛ زیرا در صورت امکان فروش دارایی در کمترین زمان ممکن، عملاً ریسک بسیار ناچیزی شامل حال معاملهگران خواهد بود.
بخش عمدهای از معاملات آربیتراژی در بستر بازار آتی انجام میشوند. در واقع فلسفه اصلی این مدل آربیتراژ، اختلاف قیمتی موجود میان بازار نقد و آتی است! فرآیند انجام معاملات به این صورت است؛ که قیمت یک دارایی نظیر سهام یا کالا در بازار آتی نسبت به قیمت جاری آن در بازار نقد بالاتر بوده و فاصله قیمتی به گونهای است، که آربیتراژ این دارایی حاشیه سود مناسبی به همراه دارد. در این شرایط معاملهگر دارایی را در بازار نقد خریداری نموده و معادل آن، یک قرارداد در بازار آتی به فروش میرساند؛ که فاصله موجود میان نرخ خرید و فروش این دارایی، برابر سود ناخالص او خواهد بود. همچنین در شرایط معکوس که قیمت نقدی بالاتر از نرخ بازار آتی است، سرمایهگذاران همزمان اقدام به اخذ دو موقعیت معاملاتی خرید و فروش (با موعد تحویل متفاوت) در بازار آتی نموده؛ یا به منظور فروش نقدی در آینده نزدیک، صرفاً دارایی مذکور را پیشخرید خواهند کرد.
نحوه آربیتراژ کردن در روز سررسید با اختیار خرید و اختیار فروش
آربیتراژ در روز سر رسید با اختیار خرید
اربیتراژ گر 100 هزار سهم خودرو دارد .
در روز سر رسید ( موعد اعمال فیزیکی ) قیمت سهم خودرو 450 تومان است.
اختیار خریدی با قیمت اعمال 200 تومان (در سود) با پرمیوم 235 تومان معامله می شود.
آربیتراژگر اقدام به فروش 100 هزار سهم خودرو خود به قیمت 450 تومان در بازار سهام میکند. همزمان اقدام به خرید 100 قرارداد اختیار خرید با قیمت پرمیوم235 تومان در بازار آپشن می کند.
در نهایت اقدام به اعمال قراردادها میکند که هزینه نهایی اعمال 435 تومان بابت هر سهم می شود.
آربیتراژگر در ابتدا 100 هزار سهم خودرو داشت حالا پس از اعمال قرارداد هم صد هزار سهم خودرو دارد به اضافه ی 1.5 میلیون تومان سود
سود کسب شده بدون در نظر گرفتن کارمزد , 15 تومان روی هر سهم می شود.
آربیتراژ در روز سر رسید با اختیار فروش
آربیتراژگر 40 میلیون تومان پول نقد دارد.
در روز سر رسید ( موعد اعمال فیزیکی ) قیمت سهم خودرو 400 تومان است.
اختیار فروشی با قیمت اعمال 500 تومان (در سود) با قیمت پرمیوم 80 تومان معامله می شود
آربیتراژگر اقدام به خرید 100 هزار سهم خودرو از بازار سهام هر کدام به قیمت 400 تومان می کند. همزمان اقدام به خرید 100 قرارداد اختیار فروش به قیمت پرمیوم 80 تومان از بازار آپشن می کند. در نهایت اقدام به اعمال قراردادها می کند . هزینه نهایی اعمال 480 تومان بابت هر سهم می شود
آرابیتراژگر در ابتدا صفر سهم خودرو داشت حالا پس از اعمال صفر سهم خودرو دارد به اضافه ی 2میلیون تومان سود
سود کسب شده بدون در نظر گرفتن کارمزد ، 20 تومان بابت هر سهم می شود.
سه نکته:
1. آربیتراژ به معنی انجام معامله در دو بازار به صورت همزمان است. بعضیها فکر میکنند اینکه قراردادی را که قیمت سر به سرش کمتر از قیمت خرید خود سهم میشود را بخرند و بعد اعمال کنند و بیاد در پرتفوی و بفروشند اسمش آربیتراژه، نه نیست. یک اعمال سادهست. آربیتراژ تعریف مشخص داره و فرایندش همین است که بالا گفته شد و حتما باید همزمان در دو بازار انجام شود.
2. موارد اشاره شده یک حالت بدوی و ساده از آربیتراژ کردن با آپشن هست. استراتژیها پیچیده و بسیار جالبی هم برای آربیتراژ وجود داره که به آربیتراژگر اجازه میده سودهای کم اما کاملا بدون ریسکی عایدش بشه.
3. این موارد گفته شده بدون ریسک نیست. بستگی به وضعیت بازار دارد و ممکن است حتی زیان ده هم بشود، زیرا اعمال قرارداد و انتقال سهم به پرتفو معمولا یک روز کاری زمان میبرد در مواقعی به دلیل مشکلات سیستمی به دو روز یا بیشتر هم کشیده میشود پس امکان در ضرر رفتن هم دارد .
ویدیو نحوه انتخاب قرارداد مناسب به دید آربیتراژ در روز سررسید خیلی ساده توضیح داده شده