قبل از شروع جزییات درباره انواع معاملات در بازار آپشن ، لازم است باید با انواع موقعیت باز در قراردادهای آپشن آشنا شوید که شامل موقعیت بازِ خرید و موقعیت بازِ فروش می باشد
موقعیت بازِ خرید ( Long Position)
موقعیت بازِ خرید زمانی ایجاد می‌شود که معامله‌گر، قرارداد آپشن را خریداری می‌کند و به دارنده آن تبدیل می‌شود. این قرارداد می‌تواند اختیار خرید (Call) یا اختیار فروش (Put) باشد.
هنگامی که شخص پوزیشن خرید اختیار خرید یا خرید اختیار فروش بگیرد، تعدادی موقعیت باز خرید در قرارداد برای او ایجاد می‌شود.
- در قرارداد اختیار خرید شخص دارای موقعیت باز خرید، از افزایش قیمت دارایی پایه سود می‌کند (افزایش قیمت سهم پایه منجر به افزایش قیمت قرارداد می‌شود).
- در قرارداد اختیار فروش شخص دارای موقعیت باز خرید از کاهش قیمت دارایی پایه سود می کند ( کاهش قیمت سهم پایه منجر به افزایش قیمت قرارداد می‌شود).
موقعیت بازِ فروش (Short Position)
موقعیت بازِ فروش زمانی ایجاد می‌شود که معامله‌گر، قرارداد آپشن را می‌فروشد و متعهد به انجام تعهدات قرارداد می‌شود. این قرارداد نیز می‌تواند اختیار خرید یا اختیار فروش باشد .
هنگامی که شخص پوزیشن فروش اختیار خرید یا فروش اختیار فروش بگیرد، تعدادی موقعیت باز فروش برای او ایجاد می‌شود.
- در فروش اختیار خرید شخص دارای موقعیت باز فروش، از کاهش قیمت دارایی پایه سود می کند (کاهش قیمت سهم پایه منجر به کاهش قیمت قرارداد می‌شود)
- در فروش اختیار فروش شخص درای موقعیت باز فروش، از افزایش قیمت دارایی پایه سود می کند(افزایش قیمت سهم پایه منجر به کاهش قیمت قرارداد می‌شود)
انواع معاملات در قراردادهای اختیار معامله
در بازار آپشن، تعداد موقعیت‌های باز یک معامله‌گر (چه بازِ خرید چه بازِ فروش) می‌تواند تغییر کند. این تغییرات بستگی به نوع معاملاتی دارد که انجام می‌دهد. به طور کلی، معاملات به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند شامل
معاملات فزاینده باعث افزایش تعداد موقعیت باز می شوند
و معاملات کاهنده باعث کاهش تعداد موقعیت باز می شوند
معامله فزاینده (Opening Transaction)
معاملات فزاینده باعث ایجاد یا افزایش تعداد موقعیت‌های باز در یک قرارداد می‌شوند(معامله فزاینده می‌تواند باعث افزایش تعداد موقعیت‌های باز خرید یا تعداد موقعیت‌های باز فروش شخص شود). این معاملات به دو نوع تقسیم می‌شوند
خرید فزاینده (Opening Purchase)
به معنی پوزیشن خرید گرفتن در قرارداد اختیار خرید و یا قرارداد اختیار فروش است . در نتیجه معامله گر حق خرید (در اختیار خرید) یا حق فروش (در اختیار فروش) دارایی پایه را در قیمت اعمال بدست می آورد. نتیجه خرید فزاینده همانطور که گفته شد ایجاد یا افزایش تعداد موقعیت بازِ خرید در قرارداد مورد نظر برای شخص است.
فروش فزاینده (Opening Sale)
به معنی پوزیشن فروش گرفتن در اختیار خرید و یا اختیار فروش و در نتیجه معامله گر حق خرید (در اختیار خرید) یا حق فروش (در اختیار فروش) دارایی پایه را در قیمت اعمال توافق شده به طرف مقابل می دهد و متعهد می شود.
نتیجه فروش فزاینده همانطور که گفته شد ایجاد یا افزایش تعداد موقعیت بازِ فروش در قرارداد مورد نظر برای شخص است.
معامله کاهنده ( Closing Transaction)
در قراردادهای استاندارد شده آپشن، نوع دیگری از معامله نیز وجود دارد که معامله‌گران به آن موقعیت معکوس گرفتن در قرارداد میگویند و همان معامله کاهنده است.
معامله‌ای است که یا تمام موقعیت‌های باز شخص در یک قرارداد را ببندد و یا تعداد آنها را کاهش دهد. معامله کاهنده می‌تواند باعث کاهش تعداد موقعیت‌های باز خرید یا کاهش تعداد موقعیت‌های باز فروش شخص شود و به این ترتیب به دو نوع تقسیم می‌شود.
خرید کاهنده (Closing Purchase)
این نوع معامله به معنای اتخاذ پوزیشن خرید در قرارداد اختیار معامله است، با هدف بستن یا کاهش موقعیت بازِ فروش قبلی
خرید کاهنده باعث کاهش یا بستن تعداد موقعیت بازِ فروش در قرارداد می‌شود و تعهد قبلی شخص را از بین میبرد.
فروش کاهنده (Closing Sale)
این نوع معامله به معنای اتخاذ پوزیشن فروش در قرارداد اختیار معامله است، با هدف بستن یا کاهش موقعیت بازِ خرید قبلی
فروش کاهنده باعث بستن یا کاهش موقعیت بازِ خرید در قرارداد می‌شود و حق اختیار شخص از بین می‌رود.
باید توجه کنید که هر گونه موقعیت‌گیری در قراردادهای آپشن همانطور که گفته شد باعث افزایش یا کاهش تعداد موقعیت‌های باز شما در قرارداد می‌شود.
مثال
با استفاده از تصویر زیر می‌توانید مطالب ذکر شده را بهتر درک کنید.
سطر اول: علی در ابتدا 0 موقعیت در قرارداد طخود1040 که یک قرارداد قرارداد اختیار فروش است دارد. علی اقدام به موقعیت‌گیری خرید اختیار فروش می‌کند که معامله‌ای فزاینده است چرا که باعث افزایش تعداد موقعیت باز او در قرارداد می‌شود.
سطر دوم: علی حالا 10 موقعیت بازِ خرید دارد، او این بار اقدام به موقعیت‌گیری فروش اختیار فروش می‌کند و 2 قرارداد را می‌فروشد که معامله‌ای کاهنده است چرا که باعث کاهش تعداد موقعیت بازِ خرید او در این قرارداد شده است.
سطر سوم: حالا تعداد موقعیت بازِ خرید علی در این قرارداد کاهش یافته و او 8 موقعیت بازِ خرید در این قرارداد دارد. سپس علی اقدام به موقعیت‌گیری فروش اختیار فروش می‌کند و 15 قرارداد می‌فروشد که فروش 8تای آنها از نوع کاهنده و 7تای دیگر از نوع فزاینده است. فروش 8تای اول باعث کاهش تعداد موقعیت باز خرید او شده و فروش 7تای دیگر باعث افزایش تعداد موقعیت باز فروش او می‌شود.
سطر چهارم: حالا علی 7 موقعیت باز فروش در این قرارداد دارد و متعهد است. علی مجددا اقدام به موقعیت‌گیری فروش اختیار فروش می‌کند و 3 قرارداد دیگر می‌فروشد که معامله‌ای فزاینده است چون باعث افزایش تعداد موقعیت‌های باز فروش او می‌شود.
و همینطور الی آخر
تاثیر انواع معاملات بر قدرت خرید معامله‌گر
معاملات فزاینده
خرید فزاینده نیاز به وجه تضمین ندارد، اما کل مبلغ حق بیمه (پریمیوم) باید پرداخت شود و از حساب کسر می گردد.
فروش فزاینده نیاز به وجه تضمین دارد، زیرا فروشنده متعهد به انجام تعهدات قرارداد می‌شود. و از حساب کسر می گردد
معاملات کاهنده
خرید کاهنده برای بستن موقعیت باز فروش، باعث آزاد شدن بخشی از وجه تضمین می‌شود.بنابراین در زمان نیاز به نقدینگی می توان از این نوع معاملات بهره برد
فروش کاهنده برای بستن موقعیت باز خرید، چنانچه قیمت قرارداد افزایش یافته باشد، پرمیوم دریافتی بیشتر از هزینه اولیه خرید خواهد بود . مبلغی تحت عنوان سود به حساب افزوده خواهد شد