قبل از شروع توضیحات درباره انواع معاملات، ابتدا باید با دو نوع موقعیت باز در قراردادهای آپشن آشنا شوید: موقعیت بازِ خرید و موقعیت بازِ فروش.
موقعیت بازِ خرید ( Long Position):
شخصی که موقعیت بازِ خرید دارد در واقع تبدیل به دارنده قرارداد میشود. نوع قراردادی که خریده است میتواند اختیار خرید یا اختیار فروش باشد. هنگامی که شخص پوزیشن خرید اختیار خرید یا خرید اختیار فروش بگیرد، در نتیجه تعدادی موقعیت باز خرید در قرارداد برای او ایجاد میشود. شخص دارای موقعیت باز خرید، از افزایش قیمت قرارداد سود میکند. در قراردادهای اختیار خرید، افزایش قیمت سهم پایه منجر به افزایش قیمت قرارداد میشود. در قراردادهای اختیار فروش، کاهش قیمت سهم پایه منجر به افزایش قیمت قرارداد میشود.
موقعیت بازِ فروش (Short Position):
شخصی که موقعیت بازِ فروش دارد در واقع قرارداد را فروخته است و متعهد شده است. نوع قراردادی که فروخته است میتواند اختیار خرید یا اختیار فروش باشد. هنگامی که شخص پوزیشن فروش اختیار خرید یا فروش اختیار فروش بگیرد، در نتیجه تعدادی موقعیت باز فروش در قرارداد برای او ایجاد میشود. شخص دارای موقعیت باز فروش، از کاهش قیمت قرارداد سود میکند. در قراردادهای اختیار خرید، کاهش قیمت سهم پایه منجر به کاهش قیمت قرارداد میشود. در قراردادهای اختیار فروش، افزایش قیمت سهم پایه منجر به کاهش قیمت قرارداد میشود.
تعداد موقعیتهای بازی که شخص دارد (چه بازِ خرید چه بازِ فروش) میتواند کم یا زیاد شود و این بستگی به نوع معاملهای دارد که آن شخص انجام داده است. معامله فزاینده باعث افزایش تعداد موقعیت باز و معامله کاهنده باعث کاهش تعداد موقعیت باز میشود.
معامله فزاینده (Opening Transaction)
معاملهای است که باعث شود تعدادی موقعیت باز در یک قرارداد برای شخص ایجاد شود و یا تعداد موقعیتهای باز قبلی او را افزایش دهد. معامله فزاینده میتواند باعث افزایش تعداد موقعیتهای باز خرید یا تعداد موقعیتهای باز فروش شخص شود و به این ترتیب به دو نوع تقسیم میشود.
خرید فزاینده (Opening Purchase)
یا خرید برای باز کردن Buy to Open که به معنی پوزیشن خرید گرفتن در قرارداد اختیار خرید و یا قرارداد اختیار فروش و در نتیجه به دست آوردن حق خرید (در اختیار خرید) یا حق فروش (در اختیار فروش) است. نتیجه خرید فزاینده همانطور که گفته شد ایجاد یا افزایش تعداد موقعیت بازِ خرید در قرارداد مورد نظر برای شخص است.
فروش فزاینده (Opening Sale)
یا فروش برای باز کردن Sell to Open که به معنی پوزیشن فروش گرفتن در اختیار خرید و یا اختیار فروش و در نتیجه به معنی دادن حق خرید (در اختیار خرید) یا حق فروش (در اختیار فروش) به طرف مقابل و متعهد شدن است. نتیجه فروش فزاینده همانطور که گفته شد ایجاد یا افزایش تعداد موقعیت بازِ فروش در قرارداد مورد نظر برای شخص است.
تا اینجا متوجه شدیم که هر چهار موقعیت گیری خرید اختیار خرید، فروش اختیار خرید، خرید اختیار فروش و فروش اختیار فروش که در مقاله
چهار موقعیتگیری اصلی تشریح شدهاند در دسته معاملات فزاینده قرار میگیرند. یعنی معاملاتی که باعث افزایش تعداد موقعیت باز میشوند، چه افزایش تعداد موقعیت بازِ خرید یا افزایش تعداد موقعیت بازِ فروش.
اما علاوه بر این، در قراردادهای استاندارد شده آپشن، نوع دیگری از معامله نیز وجود دارد که معاملهگران به آن موقعیت معکوس گرفتن در قرارداد میگویند و همان معامله کاهنده است.
معامله کاهنده ( Closing Transaction)
معاملهای است که یا تمام موقعیتهای باز شخص در یک قرارداد را ببندد و یا تعداد آنها را کاهش دهد. معامله کاهنده میتواند باعث کاهش تعداد موقعیتهای باز خرید یا کاهش تعداد موقعیتهای باز فروش شخص شود و به این ترتیب به دو نوع تقسیم میشود.
خرید کاهنده (Closing Purchase)
یا خرید برای بستن Buy to Close که به معنی پوزیشن خرید گرفتن در قرارداد اختیار خرید یا اختیار فروش است اما هنگامی که شخص از قبل، موقعیت بازِ فروشی در آن قرارداد داشته باشد. خرید کاهنده باعث کاهش یا بستن تعداد موقعیت بازِ فروش در قرارداد میشود و تعهد قبلی شخص را از بین میبرد.
فروش کاهنده (Closing Sale)
یا فروش برای بستن Sell to Close که به معنی پوزیشن فروش گرفتن در قرارداد اختیار خرید یا اختیار فروش است اما هنگامی که شخص از قبل موقعیت بازِ خریدی در آن قرارداد داشته باشد. فروش کاهنده باعث بستن یا کاهش موقعیت بازِ خرید در قرارداد میشود و حق اختیار شخص از بین میرود.
باید توجه کنید که هر گونه موقعیتگیری در قراردادهای آپشن همانطور که گفته شد باعث افزایش یا کاهش تعداد موقعیتهای باز شما در قرارداد میشود. با مثال تصویر زیر میتوانید مطالب ذکر شده را بهتر درک کنید.
سطر اول: علی در ابتدا 0 موقعیت در قرارداد طخود1040 که یک قرارداد قرارداد اختیار فروش است دارد. علی اقدام به موقعیتگیری خرید اختیار فروش میکند که معاملهای فزاینده است چرا که باعث افزایش تعداد موقعیت باز او در قرارداد میشود.
سطر دوم: علی حالا 10 موقعیت بازِ خرید دارد، او این بار اقدام به موقعیتگیری فروش اختیار فروش میکند و 2 قرارداد را میفروشد که معاملهای کاهنده است چرا که باعث کاهش تعداد موقعیت بازِ خرید او در این قرارداد شده است.
سطر سوم: حالا تعداد موقعیت بازِ خرید علی در این قرارداد کاهش یافته و او 8 موقعیت بازِ خرید در این قرارداد دارد. سپس علی اقدام به موقعیتگیری فروش اختیار فروش میکند و 15 قرارداد میفروشد که فروش 8تای آنها از نوع کاهنده و 7تای دیگر از نوع فزاینده است. فروش 8تای اول باعث کاهش تعداد موقعیت باز خرید او شده و فروش 7تای دیگر باعث افزایش تعداد موقعیت باز فروش او میشود.
سطر چهارم: حالا علی 7 موقعیت باز فروش در این قرارداد دارد و متعهد است. علی مجددا اقدام به موقعیتگیری فروش اختیار فروش میکند و 3 قرارداد دیگر میفروشد که معاملهای فزاینده است چون باعث افزایش تعداد موقعیتهای باز فروش او میشود.
و همینطور الی آخر