سرمایه‌گذاران از استراتژی‌های پوشش ریسک برای کاهش مواجهه خود با ریسک در صورت کاهش ناگهانی قیمت یک دارایی در پورتفوی خود استفاده می‌کنند. وقتی به درستی انجام شود، عدم اطمینان را کاهش داده و زیان‌ها را محدود می‌کنند بدون اینکه نرخ بازده شما را به طور قابل توجهی کاهش دهند
معمولا برای هج کردن ، سرمایه‌گذاران اوراق بهاداری را می‌خرند که با یک دارایی پرریسک (هر دارایی که در معرض خطر کاهش ارزش قرار گیرد )در پرتفوی خود همبستگی معکوس دارند
همبستگی معکوس به رابطه‌ای بین دو دارایی اشاره دارد که در آن، وقتی ارزش یکی افزایش می‌یابد، ارزش دیگری معمولاً کاهش می‌یابد و برعکس
اگر قیمت کاهش یابد، اوراق بهادار با همبستگی معکوس باید در جهت مخالف حرکت کند و به عنوان پوششی در برابر زیان‌ها عمل کند
مثال
فرض کنید یک سرمایه‌گذار مقدار زیادی سهام در یک شرکت خودرویی دارد. او نگران است که اگر بازار خودرو سقوط کند، ارزش سهامش به شدت کاهش یابد. برای محافظت از سرمایه خود، او ممکن است تصمیم بگیرد در یک صندوق ETF که بر روی طلا متمرکز است، سرمایه‌گذاری کند
چرا؟ زیرا معمولاً (نه همیشه) وقتی بازار سهام دچار مشکل می‌شود، قیمت طلا افزایش می‌یابد. بنابراین، اگر سهام خودرو کاهش یابد، احتمالاً سرمایه‌گذاری در طلا افزایش خواهد یافت و بخشی از ضرر را جبران می‌کند
این استراتژی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ریسک کلی پرتفوی خود را کاهش دهند و از خود در برابر نوسانات شدید بازار محافظت کنند
برخی از سرمایه‌گذاران همچنین ابزارهای مالی به نام مشتقات استفاده می کنند. وقتی به صورت استراتژیک استفاده شوند، می‌توانند زیان‌های سرمایه‌گذاران را به مقدار از پیش تعیین شده‌ای محدود کنند
چگونه اختیار فروش ها می‌توانند به شما کمک کنند تا ضررهای احتمالی را به حداقل برسانید
اختیار فروش روی سهام ، یک ابزار پوششی کلاسیک است که محافظت در برابر کاهش قیمت را فراهم می‌کند
در ابتدا لازم است با مکانیزم عمل اختیار فروش ها آشنا باشید
نحوه عملکرد اختیار فروش ها (put option)
با خرید یک قرارداد اختیار فروش، شما می‌توانید سهامی را در یک قیمت مشخص در یک بازه زمانی معین بفروشید. برای مثال، فرض کنید سهامی را به قیمت 10 تومان برای هر سهم می‌خرید. شما انتظار دارید قیمت افزایش یابد، اما ترس کاهش ارزش سهام را نیز دارید، می‌توانید با پرداخت هزینه کمی (مثلاً 7 تومان) یک قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال 14 تومان را بخرید و تضمین کنید که می‌توانید اختیار فروش را در صورت کاهش قیمت سهم اعمال کرده و سهام را بعد از بازه ی زمانی معین به قیمت 14 تومان بفروشید
حال، اگر بعد از گذشت این زمان، ارزش سهام به 16 تومان افزایش یافته باشد، شما اختیار فروش را اعمال نخواهید کرد، بنابراین 7 تومان را از دست خواهید داد اما از رشد سهم سود می کنید. با این حال، اگر در تاریخ سر رسید ارزش سهام به 8 تومان کاهش یافت، می‌توانید سهام را به قیمت 14 تومان برای هر سهم بفروشید. بدین ترتیب ضررهای خود را به 3تومان برای هر سهم محدود می‌کنید. این یکی از دلایلی است که اختیار ها در میان انواع سرمایه‌گذاران بسیار محبوب شده‌اند
چگونه ریسک نزول ، قیمت اختیار فروش را تعیین می‌کند
قیمت‌گذاری مشتقات با ریسک نزول در اوراق بهادار پایه مرتبط است. این ریسک احتمال کاهش ارزش دارایی پایه را در صورت تغییر شرایط بازار تخمین می‌زند. وقتی ریسک نزولی بیشتری وجود داشته باشد، رایترها مبلغ بیشتری برای اختیار فروش ها پیشنهاد می دهند. و از طرفی سرمایه گذاران محتاط مبلغ بیشتری برای بیمه سهام خود می پردازند این شرایط باعث افزایش پرمیوم اختیار ها می‌شود. برعکس، زمانی که ریسک نزولی کم در نظر گرفته می‌شود، قیمت اختیارات فروش معمولاً ارزان‌تر است
چندین عامل در ارزیابی بازار از ریسک نزولی نقش دارند. شاخص‌های اقتصادی، اخبار مختص شرکت، رویدادهای ژئوپلیتیک و احساسات کلی بازار همگی نقش دارند. به عنوان مثال، در دوره‌های عدم اطمینان اقتصادی یا نوسانات بازار، قیمت اختیار فروش ها اغلب افزایش می‌یابد زیرا سرمایه‌گذاران به دنبال محافظت از پرتفوی خود در برابر ضررهای احتمالی هستند
اهمیت تاریخ انقضا و قیمت اعمال قرارداد های اختیار فروش
هنگامی که سرمایه‌گذار قصد معامله اختیار معامله برای یک سهم را دارد، باید به دو عامل کلیدی توجه کند
- مدت زمان باقی‌مانده تا سررسید اختیار
- قیمت اعمال( قیمت اعمال در واقع مبلغی است که برای اجرای اختیار معامله باید پرداخت شود )
تاریخ انقضا ( زمان تا سر رسید)
تاریخ انقضا مشخص می‌کند که استراتژی پوشش ریسک تا چه زمانی اعتبار دارد. اختیارات معامله با تاریخ انقضای دورتر، معمولاً حفاظت بیشتری را با هزینه بالاتر ارائه می‌دهند. این اختیارات فرصت بیشتری برای تغییر شرایط بازار و افزایش سودآوری فراهم می‌کنند. همچنین، این نوع اختیارات کاهش ارزش زمانی کندتری دارند، یعنی ارزش خود را برای مدت طولانی‌تری حفظ می‌کنند
در مقابل، اختیارات با تاریخ انقضای نزدیک‌تر، معمولاً ارزان‌تر هستند اما زمان محدودتری در اختیار می‌گذارند. این اختیارات کاهش ارزش زمانی سریع‌تری را تجربه می‌کنند. اگر شما فروشنده اختیار باشید، این ویژگی می‌تواند مفید باشد، اما اگر برای محافظت از سرمایه خود اختیار می‌خرید، این امر نامطلوب است. بنابراین، لازم است میزان محافظت مورد نیاز خود را با توجه به هزینه‌های متفاوت این دو نوع اختیار، به دقت ارزیابی و متعادل کنید
قیمت اعمال
قیمت اعمال، مبلغ از پیش تعیین شده‌ای است که برای اجرای اختیار معامله باید پرداخت شود. در استفاده از اختیارات فروش به عنوان ابزار پوشش ریسک، قیمت اعمال نشان‌دهنده سطح محافظت است. اختیار فروش با قیمت اعمال نزدیک به قیمت فعلی بازار (بی تفاوتATM) محافظت بیشتری ارائه می‌دهند، اما هزینه بالاتری دارند. در مقابل، اختیار فروش در سود (با قیمت اعمال پایین‌تر از قیمت فعلی بازار) ارزان‌تر هستند، اما تنها در برابر کاهش‌های قابل توجه قیمت بازار محافظت می‌کنند
اختیارات با قیمت‌های اعمال بالاتر به دلیل ریسک بیشتر برای فروشنده، گران‌تر هستند. با این حال، این اختیارات محافظت قیمتی بیشتری برای خریدار فراهم می‌کنند
در شرایط ایده‌آل، قیمت خرید اختیار فروش باید دقیقاً برابر با ریسک نزولی مورد انتظار دارایی پایه باشد. این وضعیت، یک پوشش ریسک با قیمت‌گذاری منصفانه را ایجاد می‌کند
ریسک نزولی مورد انتظار به احتمال و میزان کاهش ارزش یک دارایی در آینده اشاره دارد. برای مثال، اگر انتظار می‌رود سهامی که در حال حاضر 100 تومان ارزش دارد، در بدترین حالت به 80 تومان کاهش یابد، ریسک نزولی مورد انتظار 20 تومان است
در حالت قیمت‌گذاری منصفانه هزینه خرید اختیار فروش (که به آن حق بیمه نیز می‌گویند) باید دقیقاً برابر با این ریسک نزولی باشد. یعنی در مثال ما، قیمت اختیار فروش باید 20 تومان باشد
در پوشش ریسک منصفانه یا کامل اگر چنین شرایطی وجود داشته باشد، سرمایه‌گذار می‌تواند با پرداخت دقیق مقدار ریسک، خود را در برابر هرگونه زیان احتمالی محافظت کند
اما نکته مهم این است که اگر چنین شرایط ایده‌آلی همیشه در بازار وجود داشت، تقریباً هیچ دلیلی برای عدم پوشش ریسک هر سرمایه‌گذاری باقی نمی‌ماند. زیرا:
- هر سرمایه‌گذار می‌توانست با اطمینان کامل و بدون هزینه اضافی، ریسک خود را پوشش دهد
- این امر می‌توانست به حذف تقریباً تمام ریسک‌های مالی منجر شود
- در نتیجه، ماهیت سرمایه‌گذاری و بازارهای مالی به طور کلی تغییر می‌کرد
در دنیای واقعی، چنین شرایط ایده‌آلی وجود ندارد. قیمت‌گذاری اختیارات معامله پیچیده‌تر است و عوامل متعددی مانند نوسانات بازار، نرخ بهره، و عرضه و تقاضا بر آن تأثیر می‌گذارند. به همین دلیل، سرمایه‌گذاران باید همواره هزینه و منفعت استفاده از اختیارات فروش برای پوشش ریسک را به دقت ارزیابی کنند
ریسک‌ها و هزینه‌های اختیار فروش
بازار به هیچ وجه کارآمد، دقیق یا سخاوتمند نیست. سه عامل مهم در هزینه هر استراتژی اختیار وجود دارد که باید در نظر گرفت
صرف نوسان (Volatility premium)
به تفاوت بین نوسان ضمنی و نوسان تحقق یافته اشاره دارد
معمولاً نوسان ضمنی (انتظارات بازار از نوسانات آینده قیمت یک دارایی) بالاتر از نوسان تحقق یافته(نوسان واقعی که در گذشته اتفاق افتاده) است، که این تفاوت را “صرف نوسان” می‌نامند
سرمایه‌گذاران معمولاً برای خرید اختیارات فروش (که برای محافظت در برابر ریسک نزولی استفاده می‌شوند) بیش از ارزش واقعی آنها پرداخت می‌کنند. این “بیش‌پرداخت” می‌تواند به عنوان یک هزینه اضافی برای امنیت و آرامش خاطر در نظر گرفته شود
به طور خلاصه، این پدیده نشان می‌دهد که بازار تمایل دارد ریسک‌های آینده را بیش از حد برآورد کند، و این امر منجر به قیمت‌گذاری بالاتر ابزارهای محافظتی مانند اختیارات فروش می‌شود
چولگی (Skewness)
چولگی به تمایل قیمت‌های سهام برای حرکت در یک جهت خاص (معمولاً به سمت بالا) در طول زمان اشاره دارد. در بلندمدت، بازارهای سهام تمایل دارند رشد کنند و ارزش بیشتری پیدا کنند
دلایل این روند صعودی موارد زیر می تواند باشد
- تورم: ارزش پول با گذشت زمان کاهش می‌یابد، که باعث افزایش قیمت سهام می‌شود
- رشد اقتصادی: با رشد اقتصاد، شرکت‌ها سودآورتر می‌شوند و ارزش سهامشان افزایش می‌یابد
- نوآوری و بهره‌وری: شرکت‌ها با گذشت زمان کارآمدتر و نوآورتر می‌شوند
بنابراین تأثیر چولگی بر اختیار فروش اینگونه می توان توضیح داد
اختیار فروش به دارنده آن حق می‌دهد سهام را در قیمت مشخصی بفروشد. وقتی قیمت سهام افزایش می‌یابد، ارزش این حق فروش کاهش می‌یابد. به عبارت دیگر، با افزایش قیمت سهام، احتمال اینکه قیمت از قیمت اعمال اختیار فروش پایین‌تر برود، کمتر می‌شود
مثال عددی:
فرض کنید سهامی 100 تومان است و شما اختیار فروش با قیمت اعمال 95 تومان دارید
اگر قیمت سهام به 110 تومان افزایش یابد، ارزش اختیار فروش شما کاهش می‌یابد، زیرا احتمال اینکه قیمت به زیر 95 تومان برسد، کمتر شده است
سرمایه‌گذاران باید این روند را در نظر بگیرند وقتی از اختیارات فروش برای پوشش ریسک استفاده می‌کنند
این روند می‌تواند منجر به کاهش تدریجی ارزش اختیارات فروش شود، حتی اگر قیمت سهام ثابت بماند
این یک روند کلی است و به معنای افزایش قطعی و مداوم قیمت سهام نیست. در کوتاه‌مدت، نوسانات و حتی کاهش‌های شدید قیمت می‌تواند رخ دهد
درک این مفهوم به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا استراتژی‌های پوشش ریسک خود را بهتر طراحی کنند و انتظارات واقع‌بینانه‌تری از عملکرد اختیارات فروش در پرتفوی خود داشته باشند
زوال زمانی(Time Decay)
ویژگی مشترک تمام اختیارات معامله، کاهش تدریجی ارزش آنها با نزدیک شدن به تاریخ انقضا است. این کاهش ارزش روزانه رخ می‌دهد و با گذشت زمان، سرعت آن افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، هر چه به پایان عمر اختیار نزدیک‌تر می‌شویم، نرخ زوال ارزش آن شتاب بیشتری می‌گیرد
از سوی دیگر، اختیارات فروش با قیمت اعمال بالاتر، هزینه بیشتری دارند زیرا محافظت بیشتری ارائه می‌دهند. این موضوع سرمایه‌گذاران را با یک چالش مواجه می‌کند: چگونه می‌توان تعادلی بین هزینه و میزان محافظت مورد نیاز ایجاد کرد؟ راهکار متداول، خرید اختیارات فروش با قیمت‌های اعمال پایین‌تر است. این استراتژی اگرچه هزینه را کاهش می‌دهد، اما به معنای پذیرش ریسک نزولی بیشتر برای سرمایه‌گذار است
استراتژی های پرکاربرد پوشش ریسک با استفاده از اختیار فروش
پوت اسپرد نزولی (bear put spread)
سرمایه‌گذاران اغلب بیشتر نگران دارایی های خود در برابر کاهش‌های قیمتی متوسط هستند تا کاهش‌های شدید، زیرا چنین افت‌های قیمتی هم بسیار غیرقابل پیش‌بینی و هم نسبتاً رایج هستند. برای این سرمایه‌گذاران، یک اسپرد فروش نزولی می‌تواند یک استراتژی پوشش ریسک مقرون به صرفه باشد
در اسپرد فروش نزولی، سرمایه‌گذار یک اختیار فروش با قیمت اعمال بالاتر می‌خرد و همچنین یکی با قیمت اعمال پایین‌تر با همان تاریخ انقضا می‌فروشد. این محافظت محدودی ارائه می‌دهد زیرا حداکثر پرداخت، تفاوت بین دو قیمت اعمال است. با این حال، این اغلب محافظت کافی برای مقابله با یک افت خفیف یا متوسط است
یک مزیت عمده اسپرد فروش، مقرون به صرفه بودن آن است. به جای خرید ساده یک اختیار فروش، که گران‌تر خواهد بود، اسپرد فروش نزولی با شامل کردن فروش اختیار فروش با قیمت اعمال پایین‌تر، حق بیمه خالص را کاهش می‌دهد. و ان را به استراتژی قابل دسترس‌تری برای سرمایه‌گذارانی تبدیل می‌کند که می‌خواهند در برابر ریسک نزولی پوشش دهند بدون اینکه منابع مالی را بیش از حد به بیمه در برابر سناریوهای احتمالی اختصاص دهند
مطالعه کامل استراتژی پوت اسپرد نزولی
یک نوع پیچیده‌تر، اسپرد فروش نسبتی است، جایی که سرمایه‌گذار تعداد معینی اختیار فروش را در یک قیمت اعمال می‌خرد و همزمان تعداد بیشتری اختیار فروش را در قیمت اعمال پایین‌تر می‌فروشد. اگر بازار افت قابل توجهی را تجربه کند، ریسک افزایش می‌یابد زیرا اختیار فروش های فروخته شده می‌تواند منجر به ضررهای قابل توجهی شود
پرتکتیو پوت(Protective Put)
در این روش، سرمایه‌گذار همزمان با خرید سهام، اختیار فروش ان را نیز خریداری می‌کند. این استراتژی مانند یک بیمه عمل می‌کند و کف قیمتی برای سهام ایجاد می‌کند
در مقاله پرتکتیو پوت در اختیار معامله به طور کامل به تشریح این استراتژی رایج پرداخته ایم