اختیار معامله چیست ؟
یکی از ابزارهای مالی که در سال های اخیر در سراسر دنیا به شدت مورد استقبال قرار گرفته است ابزارهای مشتقه می باشد.
ابزارهای مشتقه به عنوان ابزارهای مدیریت ریسک به افزایش نقدشوندگی کمک می کنند و برآورده سازی خواسته ها و سلیقه های گروه های مختلف سرمایه گذاران را به همراه دارند.
از آنجایی که موضوع اصلی در اینجا آموزش اختیار معامله می باشد و با توجه به هدف اصلی آپشن‌ها که مدیریت ریسک سرمایه گذاری می باشد، ابتدا به توضیح در خصوص مفهوم ریسک می پردازیم
ریسک چیست
ریسک در زبان عرف یعنی خطری که به علت عدم اطمینان در مورد وقوع حادثه ای در آینده پیش می آید و هر چه قدر این عدم اطمینان بیشتر باشد اصطلاحا ریسک زیادتر می شود. کلیه ی افراد و مشارکت کنندگان بازار ریسک گریز هستند و یا اینکه سطح قابل قبولی از ریسک را می پذیرند و در اولین مواجهه با هر گونه ورقه ی بهاداری از سطح ریسک آن می پرسند
البته امروزه سرمایه گذاران چندان متغییر ریسک را در کنار متغییر بازدهی مورد توجه قرار نمی دهند در حالی که ریسک و بازدهی دو رکن اصلی تصمیم گیری برای سرمایه گذاری می باشند و همواره بیشترین بازدهی با توجه به حداقل ریسک معیار مناسب برای سرمایه گذاری است.
مفهوم ریسک در بازارهای مالی نقش کلیدی بازی می کند بنابراین باید آن را شناخت و اندازه گیری کرد و برنامه ای در نظر گرفت که بتوان ریسک های غیر ضروری را از بین برد و ریسک های همراه با فرصت را مدیریت کرد. به این نکته باید توجه کرد که همراه هر فرصتی ریسکی هم وجود دارد و نمی توان ریسک ها را از بین برد چرا که کلیه ی فرصت ها نیز بدین صورت از بین می روند.
و به همین علت حوزه ی مهندسی مالی با مدیریت ریسک و خلق فرصت ها در خلال انواع قراردادها و طراحی معاملات راه حل های بدیعی ارائه می دهد تا سرمایه گذاران با شرایط مطمئن تر مواجه شوند و بتوانند سرمایه گذاری خود را به صورت بهتر به انجام برسانند.
مدیریت ریسک
برای مدیریت ریسک روش های متعددی وجود دارد . برخی از انواع ریسک را نمی توان تحت کنترل قرار داد از جمله ریسک های سیاسی یا بلایای طبیعی و به عبارتی ریسک های سیستماتیک موضوع مدیریت ریسک قرار نمی گیرند. ابزارهای مدیریت ریسک بر اساس ابزارها و قراردادهای تعریف شده ی مالی ، مشارکت کنندگان بازارهای مالی را به یکدیگر معرفی و با روشهای استانداردی ریسک را بین دو گروه توزیع می کند.
شخصی که شرایط ثبات را می پسندد. شرایط ثبات را خریداری می کند و بابت ان هزینه مشخصی می پردازد. در مقابل کسی که ریسک را خریداری کرده، شرایط عدم اطمینان را می پذیرد و در مقابل آن بهای ثابتی نیز دریافت می کند . به عبارت دیگر یک طرف در مقابل دریافت هزینه ثابت، طرف دیگر را در مقابل ریسک های خاصی بیمه می کند.
ابزارهای مدیریت ریسک هر یک به شیوه ای خاص فرایند توزیع ریسک را انجام می دهند
قراردادهای اختیار معامله این اختیار و امکان را به شخص می دهند تا یک طرف ریسک را برای خود بپوشانند. توانایی استفاده از اختیار معامله و سایر مشتقات برای مدیریت ریسک بسیار ارزشمند می باشند.
در شروع مسیر آموزش بهتر است ابتدا با انواع مشتقات آشنا شوید و به تفاوت های کلی ان ها پی ببرید
اما ا
ختیار معامله یکی از انواع قراردادهای مشتقه می باشد و قراردادیست بین خریدار و فروشنده ی اختیار بسته می شود. خریدار با پرداخت وجهی ( پرمیوم ) به فروشنده ، اختیار خرید یا فروش دارایی مشخصی را با قیمت معین در تاریخ مشخصی در اینده بدست می اورد و فروشنده اختیار نیز متعهد به تحویل دارایی مشخص شده به قیمت تعیین شده در تاریخ مشخص شده می باشدبنابراین آپشن قراردادی است که بین دو نفر بسته می شود و دارای بندهای زیر می باشد که ویژگی های ان را مشخص می کند :
- .دارایی پایه دارایی موضوع قرارداد است که بر مبنای ان قرارداد بسته و در موعد سر رسید بین خریدار و فروشنده تبادل می شود
- پرمیوم همان مبلغی است که در ابتدا خریدار بابت حق اختیار به فروشنده پرداخت می‌کند
- تاریخ سررسید قرارداد ( تاریخی ثابت و مشخص در زمان انتشار قرارداد)
- اندازه قرارداد ( تعداد سهم پایه که طبق قرارداد در روز سررسید بین خریدار و فروشنده مبادله می شود)
- قیمت اعمال (مبلغی که در قرارداد مشخص است و طرفین قراداد در موعد سررسید مطابق آن قیمت دست به خرید یا یا فروش دارایی پایه می‌زنند.) که این 3بند اصلی قرارداد به صورت استاندارد توسط سازمان بورس تعیین میشوند
هر دو نوع ( اختیار خرید و اختیار فروش ) را می‌توانیم بخریم و بفروشیم که چهار حالت ایجاد میشود
در اختیار خرید می توان 2 پوزیشن ایجاد کرد
1- خرید اختیار خرید Long Call
خریدار اختیار دارد سهام پایه را در روز سررسید با قیمت اعمال مشخص بخرد
2- فروش اختیار خرید Short Call
فروشنده متعهد به فروش سهم پایه با قیمت اعمال مشخص در روز سررسید است .
نیاز به وثیقه سهم یا بلوکه شدن وجه تضمین دارد
در اختیار فروش نیز 2پوزیشن می توان اتخاذ کرد
3- خرید اختیار فروش Long Put
خریدار اختیار دارد در روز سررسید سهام پایه رو به قیمت اعمال مشخص بفروشد
4- فروش اختیار فروش Short Put
فروشنده متعهد به خرید نماد پایه در روز سررسید به قیمت اعمال مشخص است
نیاز به بلوکه شدن وجه تضمین دارد
وجه تضمین در قراداد اختیار معامله سهام
هنگام موقعیت فروش گرفتن در قراردادها ، وجه نقدی به عنوان وجه تضمین
بلوکه میشود. این وجه تا زمانی که شخص موقعیت باز فروش خود را حفظ کرده
است بلوکه می‌ماند و هدف از ان تضمین ایفای تعهدات توسط
شخص و کم کردن ریسک نکول در تعهدات است.( مطالعه انواع وجه تضمین و روش محاسبه ان)
نکول در قرارداد اختیار معامله سهام
در دانش مالی به وضعیتی که یک طرف قرارداد نتواند تعهدات قول داده شده خود
را ایفا کند و از آنها سر باز بزند، می‌گویند. نکول در هر نوع قراردادی
ممکن است رخ دهد و معمولاً به همین خاطر ریسک نکول (Risk of Default) را
قبل از انعقاد قرارداد، می‌سنجند.
در قراردادهای اختیار معامله صرفا یک طرف قرارداد تعهد دارد و طرف دیگر اختیار دارد پس در این صورت نکول
که همان ایفا نکردن تعهدات است صرفا می‌تواند از طرف فروشنده قرارداد رخ
دهد. مطابق تبصره 1 و 2 از ماده 41 دستورالعمل معاملات قرارداد اختیار
معامله، اگر قرارداد اختیار معامله‌ای در روز سررسید فیزیکی، به مرحله تخصیص برسد اما به هر دلیلی، قابل اعمال فیزیکی نباشد، نکول در ایفای تعهدات محسوب میشود.و شخص نکول کرده مشمول پرداخت جریمه می گردد. ( مطالعه روش محاسبه مبلغ جریمه فرد نکول کرده )
مزایا و جذابیت های بازار اختیار معامله
این ابزار پوشش ریسک دارای مزایایی همچون
- اهرم مالی
- بازده بالقوه بالاتر
- تنوع در اجرای استراتژی ها امکان کسب سود را در تمامی حالات بازار (صعودی ، نزولی ، خنثی ) برای معامله گر فراهم می اورد
- کاهش ریسک معاملات
- مدیریت ریسک
- بدون دامنه نوسان
می باشد
قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال به دو نوع اروپایی و آمریکایی تقسیم میشوند.
در
نوع اروپایی، اعمال اختیار معامله فقط در زمان سررسید امکان‌پذیر است.
خریدار اختیار معامله اروپایی قبل از سررسید نمی‌تواند از اختیار خود
استفاده کند.(تمام قراردادهای اختیار معامله سهام در بازار سرمایه ایران از نوع اروپایی هستند)
اما در نوع آمریکایی، اعمال اختیار معامله در سررسید و هر زمانی تا قبل از تاریخ سررسید امکان‌پذیر است.
تسویه نقدی و فیزیکی در قراردادهای اختیار معامله
تسویه نقدی قرارداد اختیار معامله یک روز قبل از تسویه فیزیکی می باشد در این روش بدون نیاز به نقل و انتقال سهم ، صرفا وجه بدهکار یا بستانکار مابین طرفین
قرارداد ردو بدل می شود. زمانی که در خواست تسویه نقدی می دهید تمایل خود
را نشان داده اید تا بجای انتقال سهم به پرتفوی فقط ما به التفاوت قیمت
اعمال و قیمت پایانی سهم به شما پرداخت شود
تسویه فیزیکی قرارداد اختیار معامله در روز سر رسید یا تاریخ ذکر شده انجام می شود و خریداران دارایی پایه را به قیمت اعمال مشخص شده ار فروشندگان تحویل می گیرند
سوالات متداول کدام نمادها اختیار معامله فعال دارند؟
برای دیدن لیست نمادهای فعال در بازار اختیار معامله سهام لازم است به قسمت زنجیره قراردادهای سایت optionbaaz.ir مراجعه کنید.
چگونه جزییات قراردادهای اختیار معامله نمادها را مشاهده کنم ؟
از قسمت زنجیره قرادادها و یا دیده بان سایت آپشن باز
چگونه قراردادهای اختیار معامله مناسب را با صرف زمان اندکی پیدا کنم ؟
با استفاده از امکانات فرمول نویسی و فیلتر بخش دیده بان سایت آپشن باز
از کجا اموزش اختیار معامله را شروع کنم ؟
- در مقالات سطح مقدماتی مجموعه آموزش های آپشن‌باز به تشریح و توضیح کلیه اصطلاحات و مفاهیم لازم برای درک اختیار معامله در مقالات مجزا پرداخته شده است.در شروع اموزش لازم است با این مفاهیم اشنا شوید سپس
- در سطح متوسط مقالاتی در زمینه کار با سامانه ها و نحوه تسویه و مباحث تخصصی تر از جمله بلک شولز ، زوال زمانی در قراردادهای اختیار معامله ، ارزش ذاتی و زمانی قراردادهای اختیار معامله ، ضرایب پوشش ریسک یونانی و سایر مواردی که هر معامله گر اپشنی در اغاز معاملات خود با ان روبه رو می شود ارائه شده است در نهایت در